Soạn bài Tổng kết phần văn bản nhật dụng

I. Khái niệm văn bản nhật dụng

Khái niệm: Văn bản nhật dụng không phải là kiểu loại riêng (miêu tả, tự sự, biểu cảm…) gồm nhiều kiểu văn bản.

Thông thường: đơn, thư, nhật kí, biên bản, ghi chép cá nhân, văn nghị luận, thơ…

Văn bản nhật dụng chỉ tính chất cập nhật, gần gũi, bức thiết với đời sống. Đó là những vấn đề được nhắc đến trong báo chí, các phương tiện thông tin truyền thông hằng ngày

II. Nội dung các văn bản đã học

- Cầu Long Biên - chứng nhân lịch sử (Thúy Lan): tự sự, miêu tả, biểu cảm

- Bức thư của thủ lĩnh da đỏ (Xi-át-tơn): Nghị luận và biểu cảm

- Động Phong Nha – Kẻ Bàng (Trần Hoàng): Thuyết minh, miêu tả

- Cổng trường mở ra (Lí Lan): Tự sự và biểu cảm

- Mẹ tôi (Ét- môn-đô A-mi-xi: Tự sự

- Cuộc chia tay của những con búp bê (Khánh Hoài): Tự sự và miêu tả

- Ca Huế trên sông Hương (Hà Ánh Minh): Thuyết minh và miêu tả

- Thông tin về ngày Trái Đất năm 2000 (Sở khoa học - Công nghệ Hà Nội): Nghị luận

- Ôn dịch, thuốc lá (Nguyễn Khắc Viện): Thuyết minh, nghị luận và biểu cảm

- Bài toán dân số (Thái Lan): Nghị luận

- Đấu tranh cho một thế giới hòa bình (Mác-két): Nghị luận và biểu cảm

- Tuyên bố thế giới về sự sống còn, quyền được bảo vệ và phát triển của trẻ em (Hội nghị cấp cao thế giới về trẻ em): Nghị luận

III. Hình thức văn bản nhật dụng

Trình bày dưới dạng hình thức văn bản đa dạng:

   + Tác phẩm văn chương có ít nhiều hư cấu

   + Thư

   + Bút kí, hồi kí

   + Thông báo, công bố, xã luận

- Một số văn bản có sự kết hợp nhuần nhuyễn các phương thức biểu đạt

   + Tự sự với miêu tả

   + Thuyết minh với miêu tả

   + Tự sự, miêu tả với biểu cảm

   + Nghị luận với biểu cảm

   + Thuyết minh, nghị luận với biểu cảm

V Một số phương pháp học văn nhật dụng

- Bên cạnh việc đọc sách chú thích về nghĩa của từ, cần lưu ý đặc biệt đến các loại chú thích về sự kiện

- Tạo thói quen liên hệ với vấn đề được đặt ra trong cuộc sống

- Mỗi học sinh cần có kiến giải riêng, quan điểm riêng, và mỗi trường hợp cụ thể, còn có những đề xuất những kiến nghị và giải pháp

- Hình thức văn bản nhật dụng đa dạng, căn cứ vào đặc điểm hình thức của văn bản và phương pháp biểu đạt